هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش مولفه های عاطفه به مدرسه، صفات شخصیتی و عملکرد تحصیلی در تمایزگذاری بین دانش آموزان منضبط و دارای مشکل انضباطی می باشد. نمونه این پژوهش 420 نفر از دانش آموزان پایه دوم و سوم دوره متوسطه سال تحصیلی 92-91 شهر تبریز بودند که با استفاده از دو روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دانش آموزان و نیز نظر مسوولین مدرسه استفاده شد. در این پژوهش از پرسشنامه سنجش نگرش نسبت به مدرسه به منظور سنجش ویژگی های عاطفه تحصیلی و از پرسشنامه پنج عامل بزرگ شخصیتی نئو به منظور ارزیابی ویژگی های شخصیتی آزمودنی ها استفاده شد. همچنین از نمرات معدل نیمسال اول سال تحصیلی 92/91 به عنوان شاخص عملکرد تحصیلی استفاده شد. داده های حاصل با روش های آماری رگرسیون لوجستیک و تجزیه تابع تشخیص تحلیل شدند. نتایج یافته های تحلیل رگرسیون لوجستیگ نشان می دهد که مولفه های معدل، خودنظم دهی، نگرش به مدرسه و متغیر پذیرا بودن به ترتیب و به صورت مثبت به پیش بینی عضویت گروهی دانش آموزان غیرمنضبط می پردازند. همچنین نتایج تابع تشخیص نشان داد که متغیرهای خودنظم دهی، نگرش به مدرسه، عملکرد تحصیلی، نگرش به معلم و کلاس و در آخر دلپذیر بودن دارای توان معنی داری در تمایزگذاری بین دو گروه از دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط هستند. همچنین نتایج تجزیه تابع تشخیص نشان داد که 75.3 درصد از افراد دو گروه بر اساس این متغیرها به طور صحیح مجددا طبقه بندی شدند. تلویحات کاربردی این یافته ها در مقاله مورد بحث واقع شده است.

مقدمه: دانش آموزان جهت کسب موفقیت در مدرسه نیازمند هماهنگی توانایی های حرکتی، شناختی و اجتماعی-هیجانی هستند. دراین بین نقش مهارت های حرکتی به عنوان سنگ بنای پیشرفت عملکرد شناختی و اجتماعی-هیجانی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از این رو، پژوهش حاضر باهدف مقایسه نیمرخ حرکتی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه و مشکل یادگیری انجام شد. روش: در این پژوهش علی-مقایسه ای شرکت کنندگان شامل 100 نفر از دانش آموزان 8 تا 12 سال دارای اختلال یادگیری و 100 نفر از دانش آموزان کم پیشرفت مدارس ابتدایی شهر تهران در سال تحصیلی 98-1397 بودند که در متغیرهای سن، جنسیت، پایه تحصیلی و هوشبهر همگن شدند. داده های پژوهش با استفاده از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفتند. نتایج: نتایج به دست آمده حاکی از عملکرد ضعیف دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه در مهارت های حرکتی جابجایی(0/001>P، 25/86=F)، کنترل شی (0/001>P، . 35/95=F)، تعادل(0/001>P، 25/04=F)، هماهنگی حرکتی دوطرفه (0/001>P، 92/47=F) و مهارت های حرکتی ظریف (0/05>P، 22/68=F) نسبت به دانش آموزان دارای مشکل یادگیری بود. از این رو، با توجه به یافته های به دست آمده می توان چنین عنوان کرد که نیمرخ حرکتی دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه به طور معنی داری ضعیف تر از دانش آموزان با مشکل یادگیری است. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده از پژوهش حاضر توجه به مهارت های حرکتی در ارزیابی و تشخیص و به تبع آن طراحی و امکان سنجی برنامه های توان بخشی برای دانش آموزان دارای اختلال یادگیری ویژه و مشکل یادگیری می تواند نتایج امیدبخشی در پی داشته باشد. همچنین نتایج به دست آمده کاربردهای مهم تشخیصی و درمانی برای این دو گروه از دانش آموزان دارد.

تشخیص ویژگی های دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از اولین گام های مدیریت کلاس اثربخش است. در این راستا هدف از این پژوهش تعیین تفاوت دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از لحاظ هوش هیجانی و ذهن خوانی است. نمونه این پژوهش 384 نفر از دانش آموزان دوره متوسطه سال تحصیلی 90 - 89 شهر تبریز بودند که با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای و روش هدفمند انتخاب شدند. برای انتخاب دانش آموزان منضبط و غیرمنضبط از دو نقطه برش برای نمرات انضباط دختران و پسران و نیز نظرات مسوولین مدرسه استفاده شد. همچنین برای جمع آوری داده ها از پرسش نامه هوش هیجانی شیرینگ و آزمون ذهن خوانی بارون - کوهن استفاده گردید. داده های به دست آمده با آزمون های MANOVA و t مستقل تجزیه و تحلیل شدند. نتایج تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که بین دو گروه از لحاظ ترکیب نمرات هوش هیجانی و ذهن خوانی تفاوت معناداری وجود دارد. نتایج نشان دادند که بین دو گروه دانش آموزان از لحاظ متغیرهای هوش هیجانی و ذهن خوانی تفاوت معناداری وجود دارد. در مجموع یافته های این پژوهش حاکی از آن است که هوش هیجانی بالا منجر به کاهش مشکلات انضباطی شده و وجود دانش آموزانی با ذهن خوانی بالا موجب بروز مشکلات انضباطی در مدارس می شود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مداخله توان بخشی شناختی بر بهبود کارکردهای اجرایی و توجه دانش آموزان دارای مشکل یادگیری انجام شد. در یک طرح آزمایشی پیش آزمون-پس آزمون با گروه کنترل و پیگیری با روش نمونه گیری دردسترس 42 نفر از دانش آموزان کم پیشرفت مدارس ابتدایی شهر تهران انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل گمارش شدند. گروه آزمایش 12 جلسه مداخله توان بخشی شناختی دریافت کردند. مقیاس درجه بندی رفتاری کارکردهای اجرایی و آزمون رنگ واژه استروپ در مراحل پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری یک ماهه برای دو گروه اجرا شد و یافته ها با استفاده از آزمون تحلیل واریانس آمیخته مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها نشان داد که بین دو گروه آزمایش و کنترل، در متغیرهای بازداری، آغازگری، حافظه کاری، برنامه ریزی، پایش تکلیف، سازمان دهی مواد و توجه در مراحل پس آزمون و پیگیری تفاوت معنی داری وجود دارد. بدین معنا که گروه آزمایش که مداخله توان بخشی شناختی را دریافت کردند، در مرحله پس آزمون در کارکردهای اجرایی و توجه، عملکرد بهتری نسبت به گروه کنترل نشان دادند که تغییرات ایجاد شده در مرحله پیگیری نیز پایدار بوده است. همچنین براساس نتایج به دست آمده، مداخله توان بخشی شناختی تاثیر معناداری بر جابجایی و کنترل هیجانی این دانش آموزان نشان نداد. با توجه به یافته های به دست آمده می توان چنین گفت که استفاده از مداخله توان بخشی شناختی، در جهت کاهش مشکلات شناختی و بهبود پیشرفت تحصیلی دانش آموزان دارای مشکل یادگیری می تواند موثر باشد.

این پژوهش به بررسی مشکلات انضباطی دانش آموزان دختر مدارس ابتدایی شهرستان شهرضا در ابعاد آموزشی، رفتاری، مقرراتی و راهکارهای اصلاح و کاهش این مشکلات از دیدگاه مدیران و معلمان در سال تحصیلی 86-1385 پرداخته است. روش پژوهش، توصیفی پیمایشی بوده است. جامعه آماری این پژوهش تمام مدیران (50 نفر) و معلمان (360 نفر) مدارس ابتدایی دخترانه شهرضا بودند. از بین جامعه آماری معلمان 179 نفر به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شدند و تمام مدیران در پژوهش شرکت کردند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای شامل سؤالات مربوط به مشکلات انضباطی با ضریب پایایی 0.93 و سوالات مربوط به راهکارهای اصلاح مشکلات انضباطی با ضریب پایایی 0.86 بود. روایی محتوایی پرسشنامه با نظر متخصصان تایید شد. به منظور تحلیل داده های این پژوهش از آمار توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS استفاده شده است. نتایج نشان داد که مشکلات انضباطی دانش آموزان در ابعاد آموزشی، رفتاری و مقرراتی کمتر از سطح متوسط بوده است. در مورد راهکارهای اصلاح مشکلات انضباطی، «مشورت معلمان و مدیران برای حل مساله»، «تذکر شفاهی خصوصی»، «جلسات آموزشی برای خانواده دانش آموز»، «انجام مشاوره فردی با دانش آموز»، «تشویق و پاداش به منظور اصلاح مشکل»، «دادن مسوولیت به دانش آموز» و «علت یابی مشکل قبل از هرگونه برخورد» به ترتیب بالاترین میانگین را داشته است. بین نظرهای مدیران و معلمان برحسب متغیرهای جمعیت شناختی در رابطه با مشکلات آموزشی و رفتاری تفاوتی مشاهده نشد (P<0.05). اما در بعد مقرراتی از نظر مدیران مشکلات انضباطی دانش آموزان بیشتر از معلمان بود. بین نظر مدیران و معلمان در رابطه با راهکارهای انضباطی برحسب متغیرهای جمعیت شناختی تفاوتی مشاهده نگردید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.